Digitale weerbaarheid

Moeten we op de rem trappen bij het volgen van auto's?

9 minuten leestijd

door Romy Tump

De auto’s van tegenwoordig lijken steeds meer op rijdende computers, dan op voertuigen. Het is duidelijk waarom fabrikanten en verkopers meer gegevens willen verzamelen. Vaak is dit om hun producten aan te passen, efficiënter te maken, consumenten aan te spreken, de verkoop te stimuleren en innovatie aan te wakkeren. Helaas brengt dit vaak verborgen kosten met zich mee, in de vorm van onze privacy. Ben je klaar voor een rit door de wereld van autotracking? In dit artikel geven we antwoord op de vraag: ‘Moeten we een rem zetten op het tracken van auto's?’

Autotracking: wat en waarom?

De enorme hoeveelheid gegevens die een app of een besturingssysteem (OS) kan gebruiken om je te identificeren en je gegevens te verzamelen is enorm, afhankelijk van de trackingmethode die wordt gebruikt.

Sommigen beweren dat tracking noodzakelijk is om bepaalde diensten gratis te houden. Onlangs nog lanceerde Meta een betaalde optie voor Facebook en Instagram in de Europese Unie, die is ontworpen om onnodige datatracking te vermijden, door middel van een betaald abonnement dat het verzamelen van gegevens beperkt.

Maar waarom maken we ons zo'n zorgen? Nou, de hoeveelheid persoonlijke gegevens die door bedrijven wordt verzameld kan enorm zijn en veel marketingbedrijven verhandelen deze gegevens met andere partijen en leveranciers.

De rol van auto's in ons leven

Auto's zijn meer dan vervoersmiddelen; ze zijn een haast onmisbaar onderdeel van ons leven geworden. Ze stellen ons namelijk in staat om snel lange afstanden af te leggen en bieden ons nieuwe banen en sociale mogelijkheden. Met de opkomst van elektrische auto's en slimme technologieën, worden ze steeds geavanceerder. Elektrische auto’s bieden ons namelijk het extra voordeel van milieuduurzaamheid. Maar wat betekent dit voor onze gegevens?

Traditioneel was de overeenkomst met autoverkopers eenvoudig. De aankoopprijs omvatte alle uitrusting van de auto. Autofabrikanten hebben besloten het heel anders te gaan doen. Sommige bieden nu abonnementen aan, vergelijkbaar met apps voor smartphones of pc's, maar in dit geval betalen we voor een dienst die normaal gesproken bij de prijs van de auto was inbegrepen, zoals vooraf geïnstalleerde apparatuur.

Toen BMW er bijvoorbeeld voor koos om stoelverwarming aan te bieden als abonnementsoptie, een functie die al geïnstalleerd was, maar uitgeschakeld tot deze geactiveerd werd door betaling, kreeg het bedrijf veel kritiek van consumenten. Dat leidde ertoe dat het bedrijf dit plan liet vallen.

Van transport, naar technologische trendsetters

Ondertussen doet je auto nog iets anders: je gedrag bijhouden. En dit draait allemaal om onze (gebruiks)gegevens.

Moderne auto's kunnen zeer uitgebreid zijn. Sommige hebben schermen in het hele interieur met verschillende functies, verstelbare LED-verlichting door het hele voertuig, internettoegang en in sommige gevallen zelfs gaming-opties.

De schermen worden aangedreven door chips die vergelijkbaar zijn met die in je computer of smartphone, alleen zijn ze krachtiger door de manier waarop auto's worden gebruikt. Ze hebben meer te lijden van slijtage, hitte en kou en dat soort factoren. Deze chips kunnen en hebben dezelfde mogelijkheden als smartphones (verder versterkt door functies zoals Android Auto of Apple CarPlay). Dit betekent dat ze je niet alleen je handschoenenkastje kunnen openen (letterlijk), maar je ook GPS-navigatie, internettoegang, muziek- en filmstreaming, bellen of zelfs de optie voor gamen onderweg bieden.

auto tracken

Bron: Jenny Ueberberg

Kun je gevolgd worden door je eigen auto?

Net zoals je telefoon je app-gebruik bijhoudt en je apps bijhouden welke nummers je afspeelt, hoe lang je ze gebruikt en welke onderdelen langer je aandacht trekken, doet het besturingssysteem van je auto hetzelfde. Inclusief de tijden en locaties van elke reis die je maakt. Afhankelijk van het privacy beleid van de verkoper kan deze informatie mogelijk worden ingezien door bedrijven en individuen die je waarschijnlijk nooit toestemming hebt gegeven om je bewegingen te volgen. Zonder expliciete toestemming brengt deze voortdurende controle je privacy in gevaar.

De meeste autobezitters hebben waarschijnlijk geen idee hoeveel gegevens een auto van hen kan krijgen. Volgens een onderzoek van The Washington Post genereerde het geteste automerk tot 25 gigabyte aan gegevens per uur, waaronder telefoongegevens, rijstijl en meer, en stuurde al die gegevens terug naar de fabrikant. Vergelijk dat eens met Spotify, dat gemiddeld 144 megabyte per uur gebruikt. Het verschil is behoorlijk groot.

De Washington Post kocht zelfs een tweedehands navigatiesysteem van hetzelfde merk en ontdekte dat het in staat was om het gebruik van de vorige eigenaar te reconstrueren door de gelogde gegevens op het systeem te controleren en zo hun thuis- en werkadres, bezochte benzinepompen en nog veel meer te weten te komen. Dit lijkt wel erg veel op een ontdekking van ESET Research bij gekochte tweedehands routers, die nog steeds vertrouwelijke gegevens bevatten.

Een privacy-prijskaartje

De ontwikkelde auto's doen veel dingen goed. Ze verbeteren de veiligheid door je op de hoogte te brengen van verkeersongevallen en verschillende waarschuwingen te geven, zoals een herinnering om de olie te verversen, en ze helpen je ook om ze te lokaliseren als ze gestolen worden, dankzij de locatie-informatie die ze kunnen delen. Autocamera's en sensoren helpen je ook om te gaan met moeilijke rijomstandigheden, wat erg handig is.

Gegevens van slimme auto's kunnen ook naar andere partijen worden gestuurd en worden vaak gebruikt voor fraudepreventie, ongevallenanalyse, betere verzekeringstarieven of zelfs route- en wegplanning door stadsplanners.

Maar dit alles gaat gepaard met een aanzienlijke inbreuk op de privacy. Zelfs als de verzamelde gegevens anoniem zijn, zoals blijkt uit het onderzoek van de Washington Post, kunnen ze nog steeds worden gebruikt om het profiel van een bestuurder opnieuw te creëren, vergelijkbaar met browser fingerprinting, dat gebruik maakt van verschillende algemene gegevens om website-ervaringen te verbeteren. Het volgen van autogegevens werkt volgens een soortgelijk principe, maar ook hier hangt een prijskaartje aan - de prijs van persoonlijke privacy.

Jouw gegevens op de openbare weg

Afgezien van de voor de hand liggende privacy-aspecten van het bijhouden van gegevens, is er ook een probleem omtrent digitale veiligheid. Aangezien de verzamelde gegevens ook worden opgeslagen op het opslagmedium van de auto en worden gedeeld met de fabrikant en anderen, stelt dit de eigenaar van de auto bloot aan de mogelijkheid van een datalek.

Hoe? Het is geen geheim dat veel fabrikanten het slachtoffer kunnen worden van een hack, waardoor massa's gegevens uitlekken. Persoonlijke gegevens, zoals namen, e-mails, bestemmingen en meer, kunnen deel uitmaken van deze lekken. Dit kan kwaadwillenden nog meer munitie geven om deze informatie aan anderen te verkopen of om te proberen iemands andere accounts te hacken met de gelekte informatie.

Auto's zelf kunnen ook gehackt worden; zo kunnen hackers hun locatie onthullen, hun deuren ontgrendelen, meer te weten komen over hun eigenaars, opgeslagen financiële informatie stelen of toegang krijgen tot andere apparaten die op internet aangesloten zijn, wat tot allerlei incidenten kan leiden. Er is een beroemd voorbeeld van twee kwaadwillenden die een SUV op afstand bestuurden nadat ze er misbruik van hadden gemaakt, wat laat zien dat auto's en hun passagiers met de juiste kwetsbaarheden veel gevaar kunnen lopen.

Alle potentieel bruikbare gegevens liggen voor het oprapen, en dit brengt het gesprek terug naar privacy, want volgens de General Data Protection Regulation (GDPR) zou de kans op datalekken afnemen door persoonlijke gegevens te versleutelen. De gegevens die worden verzameld door en opgeslagen in aangesloten auto's zijn echter vaak helemaal niet versleuteld.

Wat kun je doen aan het tracken van autogegevens?

  • VPN: Als je auto verbinding maakt met internet, kan het gebruik van een VPN (Virtual Private Network) helpen om je gegevens te beveiligen en je online activiteiten te anonimiseren.
  • Resetten van systemen: het is raadzaam om autosystemen te resetten bij verkoop of na huur om persoonlijke gegevens te wissen.
  • Bewustzijn en verantwoordelijkheid: bestuurders moeten zich bewust zijn van de gegevens die hun auto’s verzamelen en fabrikanten aansporen tot verantwoord datagebruik.
  • Fabrieksinstellingen terugzetten: Wanneer je je auto verkoopt of inruilt, zorg ervoor dat je alle persoonlijke gegevens beperkt door de fabrieksinstellingen van het infotainmentsysteem terug te zetten.
  • Beveiligingsupdates: Zorg ervoor dat de software van je auto up-to-date is. Fabrikanten brengen regelmatig updates uit die beveiligingslekken aanpakken.

 

De toenemende gegevensverzameling door auto’s vraagt om een bewuste benadering van privacy. Het is belangrijk voor bestuurders om op de hoogte te zijn van de implicaties van deze technologieën en actief maatregelen te nemen om hun persoonlijke informatie te beschermen. Rij veilig!